Bài 2: Học Đọc
**ĐỌC - CÁCH ĐỌC HIỆU QUẢ?**
**Bài 2️⃣: HỌC ĐỌC**
Trong bài viết trước, tôi đã đề cập đến hai giai đoạn của việc đọc:
- “Học đọc” (Learn to Read)
- “Đọc để học” (Read to Learn)
Ở độ tuổi từ 4 đến 6 (Pre-K, lớp K và lớp 1), trẻ chủ yếu tập trung vào việc học đọc. Tại các quốc gia nói tiếng Anh, trẻ em thường học cách đọc thông qua các phương pháp như Phonics, Sight Words và Read Aloud.
Trong bài viết này, tôi sẽ giải thích chi tiết hơn về ý nghĩa và các phương pháp của việc học đọc. Những gì tôi chia sẻ dựa trên hiểu biết cá nhân, kinh nghiệm áp dụng cho con mình và những gì tôi đã hướng dẫn cho hàng nghìn phụ huynh trong suốt những năm qua. Tôi không có ý định tranh cãi hay chứng minh đúng sai với bất kỳ trải nghiệm cá nhân nào khác.
### 1️⃣ Phonics:
Phonics là một trong những phương pháp đầu tiên trong việc học đọc. Phonics giúp trẻ đánh vần chính xác ngay cả khi chưa hiểu nghĩa của từ đó. Phương pháp này giúp người học phát âm rõ ràng từng âm tiết. Nếu trẻ được dạy và luyện tập Phonics từ sớm, chúng sẽ không mắc lỗi về âm cuối và có thể nối âm một cách tự nhiên mà không cần phải gượng ép. Quan trọng hơn, trẻ có thể bỏ qua các âm theo đúng quy tắc, giúp cho cách phát âm và ngữ điệu trở nên chuẩn xác và tự nhiên như người bản xứ.
Ngoài ra, Phonics cũng cải thiện khả năng nghe của trẻ. Những trẻ bắt đầu học Phonics từ 4 tuổi không chỉ nói tốt mà còn nghe rất nhạy bén, có khả năng phân biệt từng âm tiết trong tiếng Anh như người bản xứ.
Gần đây, nhiều trung tâm đã mở lớp dạy Phonics cho trẻ nhỏ, điều này thực sự rất tốt. Tuy nhiên, tôi nhận thấy một số phụ huynh chỉ tập trung vào việc cho con học Phonics mà bỏ qua những kỹ năng khác. Có những bé dành 2-3 năm chỉ để học Phonics mà không chú trọng đến các phương pháp khác. Khi làm bài kiểm tra, nhiều bé không hiểu nghĩa của từ vựng trong đề bài và do đó không hoàn thành tốt.
Mục đích của việc học Phonics là để ghép âm và đánh vần chính xác từ mới mà không cần biết nghĩa của nó. Nhưng nếu chỉ biết phát âm đúng mà không hiểu nghĩa thì cũng vô ích. Tóm lại, việc học Phonics là cần thiết nhưng không phải là tất cả; bên cạnh đó, trẻ cần được học thêm nhiều kỹ năng khác như Language Art, Writing và Reading ngay cả ở mức độ cơ bản nhất.
### 2️⃣ Sight Words:
Bên cạnh Phonics, trẻ cũng cần học Sight Words. Đây là bước khởi đầu quan trọng giúp hình thành khả năng đọc cho trẻ. Học Sight Words đơn giản là giúp trẻ tích lũy vốn từ vựng ban đầu.
Sight Words thường được gọi là những từ xuất hiện thường xuyên (high frequency words) trong hầu hết các văn bản và giao tiếp hàng ngày. Khác với Phonics, cách học Sight Words là nhận diện từ và đọc mà không cần phải đánh vần.
Những Sight Words có hình ảnh cụ thể như "apple", "car", "house" thì dễ nhớ hơn; nhưng phần lớn còn lại thì không có hình ảnh kèm theo khiến trẻ khó hình dung. Do đó, chúng ta cần giúp trẻ ghi nhớ và hiểu nghĩa của Sight Words.
Theo Reading Eggs, Sight Words là những từ:
- Thường xuất hiện trong văn bản.
- Không tuân theo quy tắc chính tả thông thường.
- Chủ yếu bao gồm tính từ, trạng từ, đại từ và động từ phổ biến.
- Khó biểu diễn bằng hình ảnh.
Vì tần suất xuất hiện cao nên trẻ cần nhận diện và hiểu ngay lập tức các Sight Words để có thể đọc sách hiệu quả; nếu phải tra cứu từng chữ một thì sẽ làm trẻ nản lòng.
Trẻ em có vốn Sight Words tốt sẽ tự tin hơn khi đọc sách; chúng sẽ dễ dàng hiểu nội dung hơn mà ít bị ngắt quãng do không hiểu nghĩa của từ vựng.
Theo thống kê:
- 12 Sight Words chiếm khoảng 25% số chữ viết
- 100 Sight Words chiếm khoảng 50% số chữ viết
- 300 Sight Words chiếm khoảng 75% số chữ viết
Việc dạy Sight Words cho trẻ em rất được chú trọng tại các trường học ở nước ngoài; nhiều trường dành 1-2 năm đầu tiểu học chỉ để dạy loại từ này.
Số lượng Sight Words sẽ tăng dần theo độ tuổi với mục tiêu cuối cùng là khi nhìn vào sách có chữ thì trẻ có thể ngay lập tức nhận diện mà không cần suy nghĩ hay đánh vần.
Tóm lại, việc cho trẻ bắt đầu học Sight Words càng sớm càng tốt sẽ giúp chúng dễ dàng đọc và hiểu văn bản một cách trôi chảy hơn. Đặc biệt những trẻ học Sight Words sớm thường thể hiện khả năng nghe hiểu tốt hơn trong tiếng Anh.
### 3️⃣ Read Aloud:
Read Aloud hay còn gọi là đọc to hoặc đọc thành tiếng là phương pháp cổ điển nhưng hiệu quả nhất để bắt đầu học mọi ngôn ngữ.
Tôi vẫn nhớ hồi nhỏ khi còn đi lớp 1, giáo viên yêu cầu cả lớp mỗi ngày đều phải đọc to. Đây là một trong những phương pháp hiệu quả nhất trong tiếng Anh. Nhiều phụ huynh vẫn chưa tin tưởng vào lợi ích của phương pháp này nên họ thường bỏ qua nó; nhưng tôi cam đoan rằng luyện tập Read Aloud sẽ mang lại tiến bộ bất ngờ cho trẻ nhỏ.
Khi tìm kiếm cách giúp con mình cải thiện phát âm và kỹ năng nói tiếng Anh, tôi đã áp dụng phương pháp Read Aloud sau khi tìm hiểu về nó qua các nguồn tài liệu uy tín nước ngoài. Con tôi lúc đó chưa được dạy Phonics hay có đủ thời gian để xây dựng vốn từ vựng bằng Sight Words nên khi luyện Read Aloud đã kết hợp luôn việc học từ mới.
Điều này khiến khối lượng công việc trở nên nặng nề hơn; nhưng con tôi đã vượt qua được thử thách này với sự kiên trì luyện tập hàng ngày.
Read Aloud lý tưởng dành cho trẻ nhỏ từ 4 đến 6 tuổi; tuy nhiên nếu con bạn lớn hơn mà chưa được tiếp xúc với các phương pháp trước đó thì vẫn hoàn toàn có thể cải thiện đáng kể thông qua Read Aloud—mặc dù thời gian luyện tập sẽ gấp ba lần so với những đứa nhỏ khác vì chúng cần phải vừa học vừa hiểu nghĩa của từ vựng trước khi thực hành đọc to.
### **Read Aloud Là Gì?**
Read Aloud là phương pháp đọc thành tiếng giúp phát triển nhiều kỹ năng như từ vựng, ngữ pháp và khả năng hiểu biết về văn bản.
### **Mục Đích Của Read Aloud Là Gì?**
Mục đích chính của Read Aloud là xây dựng nền tảng cho sự phát triển khả năng đọc viết—đây là hoạt động quan trọng nhất để truyền đạt cách đọc trôi chảy cho trẻ em đồng thời tạo hứng thú với sách vở.
### **Lợi Ích Của Read Aloud:**
Từ kinh nghiệm cá nhân với con trai mình cùng quan sát nhiều bạn nhỏ khác, tôi nhận thấy rằng lợi ích của Read Aloud bao gồm:
- Cải thiện rõ rệt khả năng phát âm
- Tăng cường phản xạ nói
- Nâng cao khả năng diễn đạt: nói lưu loát hơn với câu dài
- Giúp ngữ điệu tự nhiên và mượt mà hơn
- Tăng cường vốn từ vựng—cơ sở quan trọng cho Reading, Speaking và Writing
### **Một Số Lưu Ý Khi Luyện Read Aloud:**
- Trẻ đã biết Phonics (phát âm đúng từng từ) kết hợp với việc biết Sight Words (đọc mà không cần đánh vần) sẽ dễ dàng luyện Read Aloud hơn.
- Trẻ lớp 1 - lớp 2 muốn ôn lại kiến thức về Phonics có thể tham khảo phần Fast Phonics trên Reading Eggs.
- Với những bé lớn hơn chưa quen thuộc với Phonics/Sight Word thì hãy bắt đầu trực tiếp với Read Aloud.
- Trẻ nhỏ (từ 4 – 6 tuổi) có thể chọn bất kỳ câu chuyện nào yêu thích để luyện tập.
- Trẻ lớn (lớp 2 – lớp 3 trở lên) nên chọn bài thuộc nhóm Social Studies hoặc Science để vừa luyện Read Aloud vừa tích lũy kiến thức.
- Trước khi thực hiện một bài Read Aloud dài, hãy đảm bảo rằng con đã phát âm đúng tất cả các từ mới trong bài bằng cách sử dụng từ điển Oxford hoặc Google Translate nếu cần thiết.
- Luyện tập mỗi ngày một bài với độ dài phù hợp; sau một tháng bạn sẽ thấy sự tiến bộ rõ rệt ở con mình.
Việc luyện Read Aloud thực sự là một quá trình dài hơi—trẻ em bản xứ thường phải luyện ít nhất ba năm liên tục kể cả ở Pre-K đến hết Grade 1. Vì vậy hãy kiên trì áp dụng tương tự cho con bạn nhé!
Cuối cùng hãy nhớ rằng dù ban đầu con chưa thể phát âm chuẩn ngay lập tức nhưng điều đó hoàn toàn bình thường; sự cải thiện sẽ đến dần dần qua quá trình thực hành hàng ngày.
Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình luyện tập hoặc thấy rằng con mình đang gặp vấn đề về phát âm do thiếu nguồn tài liệu chất lượng hoặc giáo viên bản xứ thì hãy xem xét lại cách tiếp cận nhé!
Việc tiếp xúc trực tiếp với nguồn tài liệu chất lượng cùng giáo viên bản xứ chắc chắn sẽ tạo ra sự khác biệt lớn trong quá trình cải thiện kỹ năng ngôn ngữ của con bạn!
Hy vọng rằng thông qua bài viết này bạn sẽ tìm thấy những thông tin hữu ích để hỗ trợ quá trình Learn to Read cho con mình!
Aug 23, 2024
