Tư vấn về học tập của thầy Nguyễn Thành Nam
1. Sự thay đổi trong chương trình giáo dục phổ thông 2018
Thầy Nam đã dành khá nhiều thời gian trong livestream để giải thích về sự thay đổi trong chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ông nhấn mạnh sự khác biệt lớn nhất so với chương trình cũ là:
- Mục đích của giáo dục cấp 3:Chương trình 2018 đặt mục tiêu hướng nghiệp cho học sinh, chuẩn bị cho việc học đại học và phát triển nghề nghiệp, chứ không phải là học đầy đủ kiến thức như trước.
- Cách thức chọn môn học:Chương trình cũ học đầy đủ các môn, còn chương trình 2018 thì có hai tuyến môn học: bắt buộc và tự chọn. Học sinh sẽ chỉ chọn học những môn liên quan đến ngành học và nghề nghiệp tương lai mà họ muốn theo đuổi.
- Sự thay đổi về nhóm môn tự chọn:Ban đầu chương trình 2018 được thiết kế theo 3 nhóm môn (lý-hóa-sinh, sử-địa-kinh tế, công nghệ-tin học) để phù hợp với việc tuyển sinh đại học. Tuy nhiên, sau khi thông qua, môn lịch sử lại được đưa vào nhóm môn bắt buộc, khiến cho việc lựa chọn môn tự chọn trở nên phức tạp và khó khăn hơn. Học sinh phải chọn 4 môn trong 9 môn tự chọn mà không theo nhóm như trước.
Thầy Nam đã phân tích rất rõ ràng những vấn đề này để giúp học sinh hiểu rõ hơn về cách chọn môn tự chọn phù hợp với bản thân và mục tiêu của mình.
2. Mục đích khi lựa chọn môn học
Thầy Nam nhấn mạnh việc lựa chọn môn học tự chọn cần phải dựa vào ba mục đích: phục vụ cho việc tuyển sinh đại học, phát triển nghề nghiệp lâu dài và hoàn thiện bản thân.
- Phục vụ cho việc tuyển sinh đại học:Điều này rất quan trọng vì sau khi tốt nghiệp THPT, nhiều học sinh sẽ tiếp tục theo học đại học. Lựa chọn môn học phù hợp giúp họ có thể tham gia kỳ thi tuyển sinh phù hợp với ngành học mình mong muốn. Ví dụ, nếu bạn muốn theo học ngành Y thì nên chọn môn học liên quan đến Lý, Hóa, Sinh.
- Phát triển nghề nghiệp lâu dài:Không phải tất cả học sinh đều muốn học đại học, một số muốn theo đuổi nghề nghiệp ngay sau khi tốt nghiệp THPT. Việc chọn môn học tự chọn phù hợp với ngành nghề mà bạn muốn theo đuổi trong tương lai sẽ giúp bạn trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết. Ví dụ, nếu bạn muốn làm công việc liên quan đến công nghệ thông tin thì nên chọn môn học liên quan đến Tin học, Công nghệ.
- Hoàn thiện bản thân:Đây là mục đích có vẻ ít quan trọng hơn hai mục đích trên, nhưng lại rất cần thiết. Chọn học những môn học mà bạn yêu thích, có hứng thú sẽ giúp bạn phát triển bản thân, bồi dưỡng đam mê và sở thích. Điều này giúp bạn có thêm kiến thức, kỹ năng và trải nghiệm để trở thành một người toàn diện hơn.
Thầy Nam đã khẳng định rằng, 3 mục đích này nên được xem xét đồng thời, không nên chỉ chú trọng vào một mục tiêu duy nhất.
3. Phân tích những kỳ thi tuyển sinh đại học phổ biến tại Việt Nam
Như thi tốt nghiệp, thi riêng (HSA, APT, TSA), và cách chọn môn tự chọn phù hợp với từng kỳ thi.
- Kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia:
- Đây là kỳ thi bắt buộc cho tất cả học sinh THPT.
- Kỳ thi này gồm 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, và 2 môn tự chọn trong số 4 môn học tự chọn mà học sinh đã đăng ký học ở cấp 3.
- Kỳ thi này có thể được sử dụng để xét tuyển vào một số trường đại học, đặc biệt là những trường sử dụng kết quả thi tốt nghiệp để tuyển sinh.
- Thầy Nam khuyến khích học sinh chọn môn tự chọn phù hợp với ngành học mà mình muốn theo đuổi để có thể đạt điểm cao trong kỳ thi tốt nghiệp và sử dụng kết quả để xét tuyển vào trường đại học.
- Kỳ thi riêng:
- Thầy Nam đã phân tích chi tiết 3 kỳ thi riêng phổ biến là HSA, APT, TSA:
- HSA (Kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức):Kỳ thi gồm 4 phần: Tư duy định lượng (Toán học, thống kê), Tư duy định tính (Ngôn ngữ, văn học), Tư duy khoa học (Lý, Hóa, Sinh, Sử, Địa), và Tiếng Anh (năm 2025). Học sinh cần lựa chọn môn học tự chọn phù hợp với phần thi Tư duy khoa học của HSA.
- APT (Kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức):Kỳ thi gồm 3 phần: Ngôn ngữ (Tiếng Việt, Tiếng Anh), Logic-Toán, Giải quyết vấn đề (Lý, Hóa, Sinh, Sử, Địa, Kinh tế Pháp luật – năm 2025). Học sinh cũng cần lựa chọn môn học tự chọn phù hợp với phần thi Giải quyết vấn đề của APT.
- TSA (Kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức):Kỳ thi gồm 3 phần: Toán học, Đọc hiểu, Khoa học giải quyết vấn đề. Thầy Nam đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của năng lực đọc hiểu trong kỳ thi này.
- Thầy Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chọn môn tự chọn phù hợp với kỳ thi riêng mà học sinh muốn tham gia. Việc chọn sai môn học có thể khiến học sinh không đủ điều kiện tham gia kỳ thi, hoặc phải tự học thêm những kiến thức không liên quan đến môn học chính của mình.
- Cách chọn môn tự chọn phù hợp với từng kỳ thi:
- Thầy Nam đã đưa ra những ví dụ cụ thể để minh họa cho việc chọn môn tự chọn cho từng kỳ thi.
- Ông cũng nhắc nhở học sinh cần nghiên cứu kỹ thông tin về kỳ thi, đặc biệt là về nội dung và cấu trúc đề thi, để lựa chọn môn học phù hợp.
- Thầy Nam nhấn mạnh rằng, chọn môn học tự chọn cần phải có kế hoạch dài hạn, không nên chỉ tập trung vào việc thi tốt nghiệp THPT mà phải tính đến cả việc thi riêng và phát triển nghề nghiệp trong tương lai.
- Thầy Nam đã cung cấp những thông tin hữu ích về các kỳ thi tuyển sinh đại học phổ biến tại Việt Nam, giúp học sinh hiểu rõ hơn về những thay đổi trong chương trình giáo dục 2018 và cách chọn môn tự chọn phù hợp để đạt được thành công trong con đường học vấn.
4. Một số ví dụ chọn môn:
Thầy Nam đưa ra những ví dụ cụ thể về cách chọn môn cho các ngành học như ngành tự động hóa, ngành luật, ngành công nghệ thông tin, để minh họa cho cách tư duy lựa chọn môn học hiệu quả.
- Ví dụ 1: Chọn môn tự chọn cho ngành tự động hóa:
- Nếu học sinh muốn theo học ngành tự động hóa, sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT quốc gia, họ cần chọn môn tự chọn là Vật lý và Tiếng Anh (vì môn Tiếng Anh đã thuộc môn bắt buộc trong chương trình phổ thông).
- Nếu muốn thi vào ngành tự động hóa bằng kết quả HSA, học sinh cần chọn môn tự chọn là Lý, Hóa, Sinh để có thể tham gia phần thi Tư duy khoa học của kỳ thi này.
- Thầy Nam cũng khuyên học sinh nên chọn thêm môn Tin học vì kiến thức này rất hữu ích cho công việc trong ngành tự động hóa sau này.
- Ví dụ 2: Chọn môn tự chọn cho ngành luật:
- Nếu học sinh muốn theo học ngành luật, sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT quốc gia, họ chỉ cần chọn môn tự chọn là Tiếng Anh.
- Nếu muốn thi vào ngành luật bằng kết quả APT, học sinh cần chọn môn tự chọn là Địa lý và Kinh tế Pháp luật để có thể tham gia phần thi Giải quyết vấn đề của kỳ thi này.
- Thầy Nam khuyên học sinh có thể chọn thêm môn Tin học hoặc Vật lý để phát triển kiến thức và kỹ năng cho công việc trong tương lai.
- Ví dụ 3: Chọn môn tự chọn cho ngành công nghệ thông tin:
- Thầy Nam nhấn mạnh rằng, những ngành công nghệ thông tin của các trường đại học hàng đầu hiện nay thường ưu tiên sử dụng kết quả thi riêng như TSA, HSA hoặc APT để tuyển sinh.
- Do đó, nếu học sinh muốn theo học ngành này, họ cần tìm hiểu kỹ về kỳ thi riêng của từng trường và lựa chọn môn tự chọn phù hợp.
- Ví dụ 4: (Nguồn: Thầy Thành Công )
- Từ năm 2025, học sinh 2k7 và các thế hệ sau sẽ chính thức bước sang kì thi tốt nghiệp theo định dạng mới về môn thi và cấu trúc đề. Thế hệ 2k7 là thế hệ đầu tiên sản phẩm của chương trình giáo dục phổ thông 2018, để thi tốt nghiệp các em chỉ cần thi 4 môn bao gồm: Toán (bắt buộc) + Văn (bắt buộc) + Môn tự chọn 1 (tự chọn bắt buộc) + Môn lựa chọn 2 (tự chọn bắt buộc). Như vậy, 2 môn tự chọn sẽ được thí sinh chọn trong 9 môn các em học ở trường phổ thông. Chú ý rằng, 2 môn này các em bắt buộc phải học ở chương trình lớp 12 chứ không phải chọn môn các em không học ở lớp 12. Về mặt lí thuyết, sẽ có 9C2 = 36 tổ hợp môn thi khác nhau cho 2k7+ như bảng trong ảnh.
- Có thể thấy rằng:
- 0) Việc chọn TỔ HỢP MÔN HỌC khi vào lớp 10 có ảnh hưởng quyết định đến việc chọn TỔ HỢP MÔN THI khi thi tốt nghiệp.
- 1) các khối thi truyền thống như A00, A01, B00, C00, D01… chiếm tỉ lệ rất nhỏ trong tổng số NHƯNG các trường Đại học vẫn có thể dùng các tổ hợp này để xét tuyển như những năm vừa qua.
- 2) Bên cạnh đó, sự xuất hiện của “màu xanh” hy vọng là các tổ hợp khối “chưa được đặt tên” hoặc được đặt tên nhưng hiếm khi các trường đại học dùng.
- 3) Thí sinh theo các tổ hợp môn học “nghèo” các khối thi truyền thống cần theo dõi sát sao phương án tuyển sinh của các trường để biết môn mình học có phù hợp với trường muốn thi tuyển hay không.
- 4) Có vẻ học sinh Hà Nội/Vĩnh Phúc với giai đoạn cấp 2 chỉ học Toán, Văn, Anh để thi vào 10 sẽ lựa chọn tổ hợp thi Toán, Văn, tiếng Anh và Vật lí sẽ có được 2 khối thi truyền thống là A01 và D01 để xét tuyển vào các ngành thuộc khối Kinh tế…
- 5) Nếu thí sinh chỉ giới hạn phương án vào đại học bằng kết quả thi tốt nghiệp sẽ khiến cơ hội vào Đại học của các em bị suy giảm nghiêm trọng. Do đó, các em cần nghiên cứu các kì thi Đánh giá năng lực, đánh giá tư duy, các phương án xét tuyển bằng học bạ, học bạ phối hợp với các chứng chỉ chuẩn hoá… điều này khiến gia đình phải đầu tư tốn kém hơn, chịu khó tìm hiểu về tương lai nghề nghiệp của mình hơn và CÓ TRÁCH NHIỆM hơn với các lựa chọn của mình.
- Suy cho cùng, chẳng ai có thể chịu trách nhiệm cho tương lai của mình bằng chính bản thân mình. Do vậy, các học sinh bước vào cấp 3 cần được tăng cường năng lực tìm hiểu nghề nghiệp, hướng nghiệp và lựa chọn môn học.…
Nguyễn Thành Nam - Jul 10, 2024
