Giúp con TỰ HỌC tiếng Anh và các chương trình phổ thông Anh/Mỹ
Giúp con TỰ HỌC tiếng Anh thế nào để làm công cụ TỰ HỌC các chương trình phổ thông Anh/Mỹ mênh mông, bát ngát ngoài kia?
Mình thực sự đầu tư dạy con học tiếng Anh khá muộn, khi con đã sang lớp 3, cách đây đúng 10 năm. Dù con mình thích nghe mẹ đọc sách từ nhỏ nhưng khi mình thử dạy con tiếng Anh một cách nghiêm túc bằng sách Family & Friends đã thất bại, con không thích những thứ cứng nhắc, khuôn mẫu. Con chỉ bắt đầu hứng thú khi mình tìm được chương trình "Magic English" của Disney. Bạn cứ đánh cụm từ "Magic English" vào YouTube, sẽ tìm ra được 55 bài, mỗi bài 25 phút, có phụ đề. Đó là chương trình dạy tiếng Anh của chính Disney thiết kế, là những trích đoạn hoạt hình rất sinh động, hấp dẫn, dễ theo. Bạn cứ cho con xem và nói theo từ clip số 1 trở đi. Mình nghĩ người lớn hay trẻ con học theo cách này đều rất dễ vào. Ngoài hàng băng đĩa ngày xưa cũng bán file chất lượng tốt hơn YouTube, nên mình mang ổ cứng ra hàng để chép. Con mình cứ xem đi xem lại và nói theo 55 clip này trong khoảng 3-6 tháng là bắt đầu phang tiếng Anh được với mình rồi. Bé cũng thích xem phim hoạt hình "Peppa Pig" trên YouTube nữa, tiếng Anh dễ nghe, vui nhộn, hài hước. Bây giờ nhiều nơi còn bán sách Peppa Pig nữa, xem hoạt hình xong củng cố bằng đọc sách thì càng tuyệt. Theo cách này, nếu cha mẹ không giỏi tiếng Anh cũng có thể học cùng con được.
Quan trọng là mình cũng nói tiếng Anh với bé ở nhà hàng ngày nữa, nói trong mọi sinh hoạt, không cần biết là con có hiểu hết hay không. Nói với con trong sinh hoạt hàng ngày có lợi thế là con sẽ dễ đoán được ý nghĩa qua văn cảnh, cử chỉ của mẹ. Tất nhiên, cha mẹ học đến đâu thì nói với con tới đó, nếu cha mẹ cũng bắt đầu học cùng con thì cả hai như là bạn học vậy.
Song song với việc xem 55 clip "Magic English" trên, mình đăng ký cho bé đọc sách ở app Starfall. Khi con khá hơn thì chuyển sang Raz-kids, cũng vẫn với niềm tin (có kiểm chứng khoa học) rằng đọc sách nhiều, có hình ảnh minh họa sẽ dễ nhớ từ mới và mẫu câu. Cũng may là con mình thích đọc sách tiếng Việt sẵn rồi, nên việc dụ bé đọc sách tiếng Anh cũng không quá chật vật.
Kho sách Raz-kids có hàng ngàn quyển sách. Sách có tích hợp 3 công cụ, mở một quyển sách ra sẽ có 3 lựa chọn, nghe đọc, tức là người ta đọc cho con nhe, đọc đến đâu, chữ được highlight đến đó, nên vừa nghe, vừa nhìn vào sách để nhớ mặt chữ. Sau đó bé có thể tự đọc thầm hoặc đọc thành tiếng, có chức năng tự ghi âm giọng đọc của con để con có thể nghe lại nữa. Cuối cùng con sẽ trả lời câu hỏi đọc hiểu. Ở level cao thì con sẽ viết review sách nữa. Sách có đủ trình độ, từ thấp tới cao, bé mới học tiếng Anh được chút chút cũng đọc được. Mình mua Raz-kids chỉ 300 ngàn VNĐ/năm. Bạn có thể tự mua cũng được, chỉ cần có thẻ ngân hàng. Một số shop cũng bán sách Raz-kids in màu. Nếu bạn ngại con phải nhìn vào màn hình nhiều quá thì có thể mua sách giấy. Nhưng sách giấy sẽ không có những chức năng mà mình nói ở trên và chắc chắn đắt hơn.
Mình đồng thời cũng cho con học qua app của Duolingo. Bạn có thể tải bản miễn phí về điện thoại và máy laptop để con học. Duolingo luyện cho con bạn đủ cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết luôn, không chạy đi đâu cho thoát được. Ngay cả kỹ năng nói, Duolingo cũng có chức năng con bạn nói, ghi âm vào app và app sẽ cho biết là con nói đúng hay không. Có app này, con và bạn có thể tranh thủ học, dù chỉ trống 5 phút đợi bus. Có điều, Duolingo dạy nói từng câu một thôi, nên hợp với bạn nào ở trình độ elementary hoặc pre-intermediate hơn. Con học gì app sẽ chấm điểm ngay, nếu chăm chỉ sẽ được thưởng điểm kiểu chơi games, nên rất có động lực để học. Cách học ở app này hơi cứng nhắc vì học với máy mà, nhưng theo mình biết nó là trang tự học miễn phí được tín nhiệm nhất trên thế giới, cho cả tiếng Anh và các thứ tiếng khác. Nếu bạn rủ được bạn học cùng với con, cùng thi đua với nhau thì càng vui.
Khi con đã đọc, nghe và hiểu khá rồi, mình dùng các chương trình truyền hình nước ngoài như là phần thưởng, con ngoan thì được xem. Con mình thích các chương trình kiểu How It's Made, nói về quy trình sản xuất, lắp ráp các thứ máy móc, sản phẩm, và Mega Structures, nói về quá trình xây dựng các siêu công trình trên thế giới. Con mình ham thích khoa học, công nghệ, nên mấy thứ này hấp dẫn với con. Cha mẹ thử quan sát, lắng nghe, tìm hiểu xem con mình thích gì thì dùng nội dung đó cho bé học tiếng Anh một cách tự nhiên nhé.
Chương trình phổ thông mà con mình học homeschool đầu tiên là Evan-Moor. Evan-Moor rất hay, rất xịn, có thể nói là xịn nhất trong những chương trình homeschool mà mình từng biết, nhưng mình không khuyên cha mẹ cho con học chương trình này, nếu cha mẹ không có tiếng Anh cực tốt, và có thời gian ít nhất 3h/ngày để kèm con.
Nếu vốn từ vựng, mẫu câu, nghe, nói, đọc hiểu của con tốt rồi và con có khả năng tự học thì chương trình homeschool phổ thông Mỹ của Acellus là lựa chọn quá hợp lý, học hiệu quả, tiết kiệm thời gian, linh hoạt mà chi phí lại rẻ, chưa tới 20 ngàn/ngày. Học kiểu này thì dù bạn ở Việt Nam, với chi phí khá thấp vẫn theo được chương trình và lấy được bằng Phổ thông Mỹ, tuy Acellus và các chương trình online vẫn còn nhiều nhược điểm mà bố mẹ có thể tìm hiểu để bổ sung cho các con. Ngoài ra, bố mẹ có thể cho con học Khan Academy, là chương trình phổ thông Mỹ hoàn toàn miễn phí.
Con trai mình có tăng động, giảm chú ý. Con chẳng đi học tiếng Anh ở bất cứ trung tâm nào cả. Mình biết thừa có bỏ tiền ra cho nó đi học, mình lại phải đưa đón, mà nó cũng chẳng tập trung học đâu. Học chính khóa ở trường con cũng chẳng tập trung mấy. Thầy giáo ở lớp vẫn ngạc nhiên, tại sao con không tập trung học mà tiếng Anh vẫn tiến bộ vượt bậc.
Con chỉ tăng cường học tiếng Anh với mẹ ở nhà trong vòng chưa tới 2 năm, mà lúc đi với mẹ sang New Zealand năm 10 tuổi, con vào học thẳng lớp chính khóa, không có khó khăn gì đáng kể về nghe, nói và đọc. Trường con có nhiều học sinh quốc tế, có lớp riêng dạy tiếng Anh cho các bạn quốc tế, nhưng giáo viên chủ nhiệm nói rằng con mình không cần học lớp đó, mà tham gia học bình thường với các bạn trong lớp chính khóa thôi. Con ở New Zealand giao tiếp cũng thoải mái, gặp người lạ, người quen gì cũng chém gió vù vù. Chỉ có điều con ở New Zealand 3 năm mà cũng chẳng học được tí giọng Kiwi nào. Lúc trước, con ở Sài Gòn 5 năm mà cũng vẫn đặc giọng Hà Nội.
Cốt lõi trong cách học của con mình là:
- Gặp được thứ con thích:Magic English, chỉ cần 30 phút/ngày
- Mẹ nói tiếng Anh với con ở nhà hàng ngày, mình bắt bạn ấy vào bếp phục vụ mình và nói tiếng Anh trong lúc mình nấu cơm, rửa bát, lau nhà...
- Con chăm đọc sách và nghe tiếng Anhđể nạp mẫu câu, từ vựng một cách tự nhiên, có văn cảnh, dễ nhớ
Chắc cha mẹ mà chưa có vốn tiếng Anh sẽ bảo đấy là mình có vốn tiếng Anh khá thì dạy con như thế mới thuận lợi. Mình không phủ nhận điều đó. Nhưng thời nay, có quá nhiều điều kiện thuận lợi khác, chỉ là cha mẹ có quyết tâm đồng hành, học cùng con hay không mà thôi.
Ngày nay, cha mẹ và con không cần đưa đón nhau vượt qua tắc đường, khói bụi, mà chỉ cần ngồi ở nhà cũng có thể học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài, với mức học phí rẻ hơn học trung tâm. Nếu cơ hội giao tiếp và nói là thứ mà cha mẹ vẫn thấy mình chưa đáp ứng đủ cho con tại nhà, thì có thể học 1-1 online. Nhiều nơi cho học thử miễn phí luôn. Cha mẹ cứ google cụm từ “học tiếng Anh 1 kèm 1 với giáo viên nước ngoài” sẽ ra một mớ.
Lý tưởng nhất cha mẹ nên cho con học tiếng Anh ở nhà theo cách nhẹ nhàng, thoải mái bằng Magic English & Peppa Pig từ lúc lên 3. Mình thấy Khan Kids cũng là công cụ giúp con tự học tiếng Anh cực ổn. Nếu cha mẹ chưa có vốn tiếng Anh thì cũng có thể học cùng con theo cách này. Cơ chế tiếp thu ngôn ngữ của trẻ sẽ nhạy bén hơn cha mẹ, nhưng con học được thì tất yếu cha mẹ cũng học được.
Tua nhanh, con mình năm nay 18 tuổi. Con đã hoàn toàn tự học và lấy được bằng tốt nghiệp Phổ thông Mỹ, tự học và thi 4 môn AP điểm cao. Khi nộp hồ sơ vào các trường dạy bằng tiếng Anh ở Hà Lan, con không cần phải nộp chứng chỉ IETLS. Con vừa vào đại học năm nhất ở Hà Lan, học ngành Trí tuệ Nhân tạo và Khoa học Nhận thức thời thượng, nhưng chưa biết tương lai sẽ thế nào.
Texvn tham khảo nguồn Nguyễn Yến Khanh
Nguyễn Yến Khanh - Oct 14, 2024
