Kỷ luật trong bao dung

Kỷ Luật Trong Bao Dung: Hướng Tiếp Cận Đồng Cảm Cho Giáo Dục

Trong bối cảnh giáo dục ngày càng thương mại hoá, kỷ luật và bao dung không chỉ đơn thuần là những quy tắc cứng nhắc mà còn là hành trình nuôi dưỡng tâm hồn, xây dựng nhân cách và phát triển toàn diện cho trẻ. Dưới đây là chia sẻ chân thực từ những trải nghiệm cá nhân, giúp phụ huynh và giáo viên hiểu sâu hơn về “Kỷ Luật Trong Bao Dung” – một phương pháp đồng cảm và tận tâm trong giáo dục trẻ em.

1. Câu Chuyện Từ Buổi Gặp Gỡ Tại Cộng Cafe

Chiều hôm qua, tôi đã có dịp ngồi trò chuyện 5 tiếng cùng một phụ huynh mới quen tại Cộng Cafe. Dù chỉ là một ly cafe nước cốt dừa bé tí tẹo, nhưng mỗi phút giây đều tràn đầy cảm xúc khi người mẹ chia sẻ về những câu chuyện học tập của con – một học sinh lớp 3. Qua từng lời kể, tôi như được chứng kiến nhiều câu chuyện của phụ huynh và những nỗi niềm của các em học sinh trong xã hội hiện nay.

Thực tế giáo dục đang dần trở thành một thị trường mà mỗi người theo đuổi mục tiêu riêng như danh lợi, tiền tài, nhưng lại quên mất cốt lõi của việc dạy và học. Hệ quả là, những gánh nặng áp lực vô hình đè lên vai trẻ, biến chúng thành những “cỗ máy luyện thi” thay vì những con người biết cảm nhận và sáng tạo.

2. Giáo Dục Giữa Áp Lực Và Đam Mê

Khi nghe câu chuyện, lòng tôi chợt xâm chiếm cảm giác nghẹn ngào, khi nghĩ đến việc chúng ta quá dễ dàng dồn dập những kỳ vọng về điểm số, giải thưởng, huy chương và các kì thi chuẩn hóa. Mỗi nỗ lực nhằm “tạo ra thành tích” không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần của trẻ mà còn vô tình đánh mất đi sự tự nhiên, sự vui tươi và khả năng phát triển cá nhân theo cách riêng của mỗi em.

Sáng nay, tôi tình cờ đọc được một bài báo chứa đựng thông điệp sâu sắc:

"Lựa chọn tin vào những điều tốt lành trong một đứa trẻ cũng có nghĩa là chúng ta đang giữ gìn cho chúng tính vui vẻ, hoạt bát một cách nghiêm túc và kính trọng, thay vì xem chúng như những con vật hoang dã cần thuần hoá."

Câu nói ấy đã càng khẳng định niềm tin của tôi: chỉ cần thay đổi cách nhìn nhận của một phụ huynh, chúng ta có thể tạo ra tác động tích cực vô cùng lớn đối với một đứa trẻ.

3. Nguyên Tắc Cốt Lõi Trong Kỷ Luật Và Bao Dung

3.1. Kết Nối: Xây Dựng Mối Quan Hệ Gắn Kết Với Trẻ

Chất lượng của sự kết nối giữa người lớn và trẻ em tỷ lệ thuận với thái độ lắng nghe và hợp tác từ phía các em. Vì vậy, không ít lần tôi thích ngồi xuống gần bên các em học sinh lớp 1-3, lắng nghe câu chuyện của chúng. Mỗi giây phút lắng nghe không chỉ là khoảnh khắc gắn kết mà còn là sợi dây vô hình giúp các em tin tưởng và cởi mở hơn khi tôi bước vào lớp giảng dạy.

3.2. Kiềm Chế: Đồng Hành Bằng Sự Điềm Tĩnh Và Yêu Thương

Khi trẻ em có biểu hiện hung hăng, đáp trả bằng sự hung hăng chỉ làm “đổ dầu vào lửa”. Thay vào đó, chúng ta nên cho các em cảm nhận được sự điềm tĩnh và lòng yêu thương. Kiềm chế không có nghĩa là thụ động; đó chính là biểu hiện của sự trưởng thành, khi chúng ta nhìn nhận hành vi của trẻ qua cảm xúc và suy nghĩ sâu xa bên dưới thay vì chỉ dừng lại ở bề mặt.

Trong suốt gần 10 năm dạy học, tôi chưa bao giờ dùng đến bạo lực hay lời lẽ cay nghiệt. Thay vào đó, những ánh mắt nghiêm nghị, những lời giải thích chín chắn và cả những khoảng im lặng đầy ý nghĩa đã giúp tôi xây dựng mối quan hệ tin cậy với học trò. Khi được trò chuyện và chia sẻ, các em luôn cảm nhận được sự quan tâm và lắng nghe từ người lớn.

3.3. Nhất Quán: Xác Định Ranh Giới Với Sự Tôn Trọng Và Bao Dung

Trẻ em phát triển tốt nhất khi có những ranh giới rõ ràng, được xây dựng trên nền tảng của sự tôn trọng và bao dung. Tôi mơ một giấc mơ: một ngày không xa, nhiều phụ huynh sẽ nhận ra rằng, dù trường học có những quy tắc nghiêm ngặt, thì ở nhà cũng cần thiết lập những giới hạn nhất quán. Việc này giúp trẻ hiểu được khung giờ và không gian cho từng hoạt động như học tập, chơi đùa, đọc sách… từ đó hình thành thói quen và nề nếp tốt hơn là một “làn sóng tự do” không định hướng.

3.4. Nới Lỏng Kiểm Soát Khi Có Thể: Cho Trẻ Không Gian Tự Do Phát Triển

Mỗi đứa trẻ là một hệ sinh thái cần được cân bằng. Khi đã thiết lập được những giới hạn về ăn uống, ngủ nghỉ, học tập và vui chơi, hãy cho trẻ thêm khoảng không gian để “thở”. Điều này không có nghĩa là bỏ rơi sự giám sát, mà là tạo điều kiện cho các em tự điều chỉnh và phát triển khả năng tự chủ.

Hãy tưởng tượng bạn nuôi một chú chim non. Ban đầu, bạn có thể tập cho nó hót đúng giờ bằng cách cho vào lồng 2 tiếng mỗi ngày, nhưng nếu áp đặt quá mức, có thể làm cho chú chim bị căng thẳng và mất đi khả năng tự nhiên của mình. Dù chim non nhà bạn có thể không bao giờ “hót” như chim hàng xóm, nhưng nó có thể sẽ bay cao hơn, dải cánh rộng hơn và phát triển theo cách riêng, nếu được trao quyền tự do và lòng tin.

4. Kết Luận: Kỷ Luật Trong Bao Dung – Hành Trình Yêu Thương Và Hiểu Biết

Hãy nuôi dưỡng trong trẻ những giá trị của kỷ luật thông qua sự bao dung. Mỗi ngày chúng ta cần nhớ rằng, kỷ luật không phải là hình phạt hay sự cưỡng ép bằng vũ lực, mà là quá trình xây dựng thói quen, nề nếp thông qua yêu thương và sự đồng cảm. Nước mắt có thể rơi, nhưng chúng là biểu hiện của tình cảm chân thành, của sự quan tâm vô điều kiện.

Buổi trò chuyện dài 5 tiếng hôm qua đã mang lại cho tôi niềm hạnh phúc sâu sắc khi nghe chính người phụ huynh – một người mẹ chân thành – nhẹ nhàng nhắc đến từ “bao dung”. Đó là minh chứng rằng, khi ta tin tưởng và chấp nhận sự khác biệt của từng đứa trẻ, ta sẽ mở rộng tầm nhìn và khám phá cái đẹp, cái hay tiềm ẩn bên trong mỗi em.

Vì vậy, hãy cùng nhau xây dựng một môi trường giáo dục dựa trên kỷ luật trong bao dung – nơi mà yêu thương, sự hiểu biết và lòng tôn trọng sẽ dẫn dắt mỗi bước đi của trẻ, giúp chúng tự do bay cao theo cách riêng của mình.

 

---

thầy Nguyễn Hiếu - Aug 26, 2025