Social Emotional Learning (SEL) và Một số công cụ hỗ trợ
Social Emotional Learning (SEL) và Một số công cụ hỗ trợ (Có phí và Miễn phí) - kèm theo đánh giá
PHẦN 1: Giới thiệu về SEL: Giáo dục Cảm xúc Xã hội (Social Emotional Learning)
Social Emotional Learning (SEL) là một trong những xu hướng giáo dục quan trọng, giúp học sinh phát triển những kỹ năng xã hội và cảm xúc để thành công trong cuộc sống và học tập. SEL không chỉ giúp học sinh tự nhận thức về cảm xúc của mình mà còn phát triển các kỹ năng xã hội, như làm việc nhóm, nhận thức xã hội, và ra quyết định một cách có trách nhiệm. Các trường học ngày nay đang dần tích hợp SEL vào giáo trình để tạo ra môi trường học tập an toàn và thân thiện, nơi mà học sinh có thể học cách kiểm soát cảm xúc, hiểu và tôn trọng người khác.
SEL được đánh giá là một phần quan trọng trong giáo dục hiện đại vì nó ảnh hưởng đến thành công lâu dài của học sinh. Theo CASEL (Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning), có năm năng lực cốt lõi trong SEL giúp học sinh phát triển toàn diện. Những năng lực này không chỉ cần thiết trong lớp học mà còn hữu ích trong cuộc sống hàng ngày, giúp học sinh phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc tốt hơn.
1.1. Nhận thức bản thân (Self-Awareness)
Nhận thức bản thân là một trong những kỹ năng quan trọng nhất trong SEL, giúp học sinh hiểu rõ cảm xúc, suy nghĩ và giá trị của mình. Điều này giúp học sinh kiểm soát hành vi, đưa ra những quyết định đúng đắn và xây dựng lòng tin vào bản thân. Việc hiểu rõ bản thân giúp học sinh xác định được điểm mạnh, điểm yếu và tạo nền tảng cho sự phát triển cá nhân. CASEL định nghĩa Self-Awareness là khả năng “hiểu rõ cảm xúc, suy nghĩ và giá trị của bản thân và cách chúng ảnh hưởng đến hành vi trong các bối cảnh khác nhau.”
Ví dụ, khi một học sinh cảm thấy lo lắng trước một bài kiểm tra, việc nhận ra cảm xúc đó và hiểu rằng nó có thể ảnh hưởng đến hiệu suất học tập sẽ giúp học sinh tìm ra những cách đối phó tích cực, như tập trung vào ôn luyện hoặc xin sự giúp đỡ từ giáo viên.
1.2. Quản lý bản thân (Self-Management)
Quản lý bản thân (Self-Management) bao gồm khả năng quản lý cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của mình trong các tình huống khác nhau để đạt được mục tiêu cá nhân. Điều này bao gồm các kỹ năng như kiểm soát cảm xúc, quản lý thời gian và kiên trì theo đuổi mục tiêu. Theo CASEL, Self-Management còn là khả năng “điều tiết cảm xúc và hành vi của mình một cách hiệu quả trong các tình huống khác nhau.”
Trong lớp học, quản lý bản thân giúp học sinh không phản ứng quá mức trong những tình huống căng thẳng, giúp họ tập trung vào mục tiêu và hoàn thành các nhiệm vụ. Ví dụ, một học sinh có thể sử dụng kỹ thuật thở sâu khi cảm thấy tức giận hoặc thất vọng để giữ bình tĩnh và tiếp tục làm việc.
1.3. Nhận thức xã hội (Social Awareness)
Nhận thức xã hội (Social Awareness) giúp học sinh hiểu và tôn trọng quan điểm của người khác, đặc biệt là những người có hoàn cảnh, nền văn hóa và kinh nghiệm sống khác biệt. Nhận thức xã hội còn bao gồm khả năng thấu hiểu và thông cảm, giúp học sinh xây dựng lòng từ bi và sự tôn trọng đối với người khác. Điều này quan trọng không chỉ trong lớp học mà còn trong các mối quan hệ xã hội, giúp học sinh hiểu được những cảm xúc và nhu cầu của người khác.
Ví dụ, khi một học sinh nhận thấy bạn mình đang buồn, việc có nhận thức xã hội sẽ giúp học sinh đó hỏi han và an ủi bạn, tạo nên mối quan hệ tốt đẹp hơn trong lớp học.
1.4. Kỹ năng quan hệ (Relationship Skills)
Kỹ năng quan hệ (Relationship Skills) giúp học sinh xây dựng và duy trì các mối quan hệ tích cực với người khác, bao gồm kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết xung đột. Kỹ năng này không chỉ cần thiết trong lớp học mà còn trong cuộc sống xã hội, giúp học sinh hiểu cách làm việc với người khác và đạt được mục tiêu chung. Kỹ năng quan hệ còn bao gồm khả năng đứng về phía người khác và ủng hộ họ khi cần thiết.
Trong lớp học, kỹ năng quan hệ giúp học sinh làm việc tốt hơn trong các nhóm học tập, giải quyết mâu thuẫn một cách hòa bình và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè.
1.5. Ra quyết định có trách nhiệm (Responsible Decision-Making)
Ra quyết định có trách nhiệm (Responsible Decision-Making) là khả năng đưa ra những quyết định đúng đắn dựa trên việc cân nhắc đến các yếu tố xã hội, đạo đức, và hậu quả của hành động. Kỹ năng này giúp học sinh hiểu được tác động của hành vi của mình lên người khác và chọn những hành động có lợi cho bản thân và cộng đồng.
Ví dụ, một học sinh quyết định không tham gia vào những hoạt động tiêu cực như bắt nạt hay gian lận vì nhận thức được hậu quả của những hành động đó, cả về mặt xã hội và cá nhân.
Lợi ích của SEL trong Giáo dục
SEL mang lại nhiều lợi ích cho học sinh ở mọi độ tuổi, từ việc phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc đến cải thiện hiệu suất học tập. Học sinh được trang bị tốt hơn để đối phó với những thử thách của cuộc sống, như quản lý căng thẳng, vượt qua những khó khăn cá nhân và xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp. SEL còn giúp giảm bớt các hành vi tiêu cực trong lớp học, cải thiện tinh thần đoàn kết và thúc đẩy một môi trường học tập tích cực.
PHẦN 2: 17 Công cụ hỗ trợ:
- Coursebox(http://coursebox.com)
- Chi phí: Miễn phí với phiên bản cơ bản; gói cao cấp từ $84/tháng.
- Đặc điểm: Là nền tảng eLearning AI mạnh mẽ, Coursebox cho phép chuyển đổi các tài liệu như video và hình ảnh thành các khóa học tương tác, hỗ trợ xây dựng trí tuệ cảm xúc cho học sinh.
- Phân tích: Với tính năng quiz và bài tập tự động, Coursebox tạo điều kiện cho việc theo dõi tiến trình và cá nhân hóa lộ trình học của từng học sinh. Khả năng phân tích dữ liệu mạnh mẽ giúp giáo viên dễ dàng nhận thấy sự tiến bộ của học sinh trong việc học SEL. - Emotional ABCs(http://emotionalabcs.com)
- Chi phí: Miễn phí cho giáo viên; gói trả phí từ $17 cho trường học và phụ huynh.
- Đặc điểm: Công cụ này được thiết kế cho trẻ em từ 4-11 tuổi, cung cấp các bài học và trò chơi giúp trẻ nhận biết và quản lý cảm xúc của mình.
- Phân tích: Với phương pháp tiếp cận từng bước, Emotional ABCs giúp học sinh phát triển vốn từ vựng cảm xúc, khả năng nhận thức và các kỹ năng đối phó với cảm xúc phức tạp. Tính năng theo dõi tiến trình giúp giáo viên và phụ huynh dễ dàng quan sát sự phát triển của trẻ. - Classcraft(http://classcraft.com)
- Chi phí: Miễn phí phiên bản cơ bản; có gói cao cấp.
- Đặc điểm: Classcraft sử dụng phương pháp gamification trong SEL, cho phép học sinh phát triển kỹ năng xã hội thông qua các nhiệm vụ nhóm và phiêu lưu.
- Phân tích: Công cụ này giúp học sinh hiểu cách làm việc nhóm và xây dựng sự đồng cảm qua các nhiệm vụ trong môi trường ảo. Nhân vật tùy chỉnh và hệ thống thưởng điểm khuyến khích tinh thần đồng đội và phát triển kỹ năng hợp tác. - Peekapak(http://peekapak.com)
- Chi phí: Có phiên bản miễn phí và gói Peekapak PRO trả phí.
- Đặc điểm: Peekapak sử dụng storytelling để giúp học sinh thấu hiểu lòng tốt và cảm xúc xã hội, với nội dung tương thích với khung SEL của CASEL.
- Phân tích: Các câu chuyện và hoạt động của Peekapak giúp học sinh phát triển lòng từ bi và nhận thức xã hội trong một môi trường học tập an toàn. Đây là công cụ hữu ích cho giáo viên từ cấp mầm non đến trung học. - Second Step(http://secondstep.org)
- Chi phí: Yêu cầu báo giá dựa trên nhu cầu của từng trường học.
- Đặc điểm: Là chương trình SEL dựa trên nghiên cứu, Second Step phù hợp cho học sinh từ mầm non đến trung học, tập trung vào các kỹ năng tự quản lý và quản lý cảm xúc.
- Phân tích: Chương trình này giúp học sinh hiểu rõ về các hành vi tích cực, kỹ năng xây dựng mối quan hệ và giảm thiểu các hành vi tiêu cực như bắt nạt. Nó giúp tạo ra một nền tảng cho sự phát triển lâu dài. - Empatico(http://empatico.org)
- Chi phí: Miễn phí.
- Đặc điểm: Empatico kết nối các lớp học trên toàn thế giới qua video trực tiếp để học sinh học hỏi về văn hóa đa dạng và phát triển sự đồng cảm.
- Phân tích: Empatico giúp học sinh khám phá sự khác biệt văn hóa qua tương tác trực tiếp với bạn bè quốc tế, từ đó nâng cao kỹ năng giao tiếp và đồng cảm của học sinh. - Rethink Ed(http://rethinked.com)
- Chi phí: Yêu cầu báo giá.
- Đặc điểm: Rethink Ed tích hợp chương trình SEL với hỗ trợ sức khỏe tinh thần và các công cụ phân tích hành vi.
- Phân tích: Công cụ này cung cấp một chương trình toàn diện không chỉ về học tập mà còn hỗ trợ tâm lý, giúp giáo viên quản lý và theo dõi tình trạng sức khỏe tinh thần của học sinh, tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện. - Sanford Harmony(http://sanfordharmony.org)
- Chi phí: Miễn phí cho giáo viên và trường học.
- Đặc điểm: Chương trình xây dựng mối quan hệ giữa các học sinh từ mầm non đến lớp 6, giúp giảm mâu thuẫn và tăng cường sự hợp tác.
- Phân tích: Sanford Harmony tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ tích cực và giải quyết xung đột một cách hòa bình, giúp học sinh hiểu cách làm việc cùng nhau và thể hiện sự đồng cảm trong giao tiếp. - The Zones of Regulation(http://zonesofregulation.com)
- Chi phí: $120/người dùng, có mức giá chiết khấu cho nhóm.
- Đặc điểm: Hệ thống mã màu đơn giản hóa việc nhận biết và quản lý cảm xúc của học sinh thông qua bốn "zone" màu sắc.
- Phân tích: Công cụ này giúp học sinh xác định trạng thái cảm xúc của mình và phát triển kỹ năng tự điều chỉnh, bằng cách chọn các phương pháp xử lý cảm xúc phù hợp với từng zone. - Smiling Mind(http://smilingmind.com.au)
- Chi phí: Miễn phí cho cá nhân và trường học.
- Đặc điểm: Smiling Mind là một ứng dụng dựa trên mindfulness, cung cấp các bài tập thiền và kỹ năng quản lý cảm xúc.
- Phân tích: Ứng dụng này giúp học sinh tự nhận thức về cảm xúc và điều chỉnh trạng thái cảm xúc, cải thiện khả năng tập trung và giảm căng thẳng, hỗ trợ tích cực cho SEL. - Mood Classroom(http://moodclassroom.com)
- Chi phí: Miễn phí.
- Đặc điểm: Cung cấp các bài học Google Slides miễn phí về quản lý cảm xúc, phù hợp cho học sinh từ lớp 5-9.
- Phân tích: Mỗi bài học đi kèm với âm nhạc và câu hỏi thảo luận giúp học sinh quản lý cảm xúc một cách hiệu quả, tạo cơ hội cho học sinh học cách điều chỉnh cảm xúc trong các tình huống cụ thể. - Mood Tools: Coping Skills(http://moodtools.com)
- Chi phí: Miễn phí.
Đặc điểm: Cung cấp các kỹ năng đối phó với cảm xúc thông - qua hướng dẫn hoạt hình dễ hiểu và hấp dẫn.
- Phân tích: Ứng dụng này giúp học sinh dễ dàng áp dụng các kỹ năng đối phó vào các tình huống hằng ngày, với các hướng dẫn rõ ràng và trực quan về cách quản lý cảm xúc. - Harmony Academy(http://harmonyacademy.org)
- Chi phí: Miễn phí.
- Đặc điểm: Harmony Academy cung cấp chương trình SEL hoàn chỉnh với các kế hoạch bài học, hướng dẫn và buổi Zoom hỗ trợ.
- Phân tích: Công cụ này giúp giáo viên dễ dàng tích hợp các hoạt động SEL vào chương trình giảng dạy và tổ chức các hoạt động tương tác, giúp học sinh phát triển kỹ năng cảm xúc và xã hội. - CloseGap(http://closegap.org)
- Chi phí: Miễn phí với tài khoản không giới hạn cho trường học.
- Đặc điểm: Công cụ theo dõi cảm xúc hàng ngày và cung cấp các hoạt động tự hướng dẫn SEL.
- Phân tích: CloseGap giúp giáo viên nhận diện sớm các vấn đề về sức khỏe tinh thần của học sinh, cho phép can thiệp kịp thời khi học sinh gặp khó khăn. - SEL in Digital Life Resource Center(http://commonsense.org/education/SEL)
- Chi phí: Miễn phí (yêu cầu tạo tài khoản).
- Đặc điểm: Trung tâm tài nguyên này cung cấp các bài học và hoạt động SEL kỹ thuật số.
- Phân tích: Hỗ trợ giáo viên xây dựng các kỹ năng SEL như tự nhận thức, nhận thức xã hội, và ra quyết định có trách nhiệm thông qua các hoạt động tương tác và dễ tiếp cận. - Quandary(http://quandarygame.org)
- Chi phí: Miễn phí.
- Đặc điểm: Trò chơi giả tưởng thúc đẩy học sinh ra quyết định dựa trên các tình huống thử thách.
- Phân tích: Khi tham gia trò chơi, học sinh sẽ phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và nhận thức xã hội, giúp tăng cường kỹ năng tư duy phản biện. - myPeekaville(http://mypeekaville.com)
- Chi phí: Miễn phí.
- Đặc điểm: Ứng dụng này cung cấp các nhiệm vụ và công cụ kiểm tra cảm xúc hàng ngày cho học sinh.
- Phân tích: myPeekaville sử dụng cách tiếp cận game để nâng cao khả năng tự nhận thức và điều chỉnh cảm xúc của học sinh, tạo nên môi trường học tập tích cực.
PHẦN 3: Ba cách tích hợp giáo dục cảm xúc xã hội (SEL) vào lớp học của một số giáo viên trên thế giới
1. Xây dựng môi trường lớp học an toàn và bao gồm
Điều cơ bản trong SEL là tạo ra một không gian nơi học sinh cảm thấy an toàn, được tôn trọng và trân trọng. Thường thì những hành vi tiêu cực xuất phát từ sự bất an hoặc cảm giác bị cô lập. Giáo viên có thể bắt đầu bằng cách thiết lập các kỳ vọng rõ ràng về sự tôn trọng và lòng tử tế trong lớp học, đồng thời khuyến khích học sinh chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc mà không lo sợ bị phán xét.
Một giáo viên ở Mỹ, cô Emily Thompson, đã bắt đầu mỗi năm học bằng cách thiết lập nguyên tắc về lòng tử tế và sự tôn trọng. Cô Thompson cũng tổ chức các buổi gặp gỡ riêng với từng học sinh để tạo điều kiện cho các em chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc cá nhân. Thêm vào đó, các hoạt động nhóm và dự án cộng tác thường xuyên cũng được triển khai để học sinh học cách làm việc cùng nhau và hiểu rõ quan điểm của nhau.
2. Dạy và mô hình hóa khả năng nhận biết cảm xúc
Nhiều hành vi tiêu cực của học sinh xuất phát từ việc các em chưa thể nhận diện và quản lý tốt cảm xúc của mình. Việc dạy kỹ năng nhận diện cảm xúc giúp học sinh hiểu rõ cảm xúc của mình và của người khác. Các giáo viên có thể tích hợp các bài học giúp học sinh xây dựng vốn từ vựng cảm xúc, kết hợp sử dụng các biểu đồ cảm xúc để học sinh dễ dàng nhận diện và diễn đạt cảm xúc.
Tại Canada, thầy giáo Andrew Patel đã giới thiệu cho học sinh bảng cảm xúc ngay từ đầu năm học. Bảng cảm xúc này giúp học sinh chọn từ ngữ chính xác để diễn đạt cảm xúc của mình. Thầy Patel cũng đưa ra kỹ thuật đơn giản như “hít thở sâu” và “đếm đến 10” để học sinh có công cụ xử lý cảm xúc trong các tình huống căng thẳng. Những kỹ thuật này giúp giảm thiểu các cơn bộc phát cảm xúc và hỗ trợ học sinh trong việc phát triển cách ứng xử phù hợp.
3. Mô hình hóa và thực hành sự đồng cảm
Đồng cảm là một kỹ năng quan trọng trong SEL, giúp học sinh nhìn nhận vấn đề từ góc độ của người khác và thúc đẩy lòng tử tế. Các giáo viên có thể tạo ra các hoạt động thực hành sự đồng cảm bằng cách yêu cầu học sinh suy nghĩ từ quan điểm của người khác, qua những hoạt động như diễn kịch hoặc các bài tập đóng vai để giải quyết xung đột.
Ở Úc, cô giáo Sarah Morgan thường xuyên tổ chức các buổi đóng vai, nơi học sinh sẽ diễn giải những tình huống cụ thể như giải quyết mâu thuẫn trên sân chơi hoặc giúp đỡ bạn bè cảm thấy bị bỏ rơi. Những câu chuyện và cuộc thảo luận sau mỗi buổi diễn kịch giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về cảm xúc và hoàn cảnh của người khác, từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ tích cực trong lớp học.
Texvn tham khảo từ nguồn Kim Mạnh Tuấn
Kim Mạnh Tuấn - Nov 07, 2024
