Tự Học IB: Lộ Trình Chi Tiết Cho Học Sinh Không Có Điều Kiện Theo Học Trung Tâm

Lời Mở Đầu – Tin Nhắn Từ Một Học Sinh

“Thầy ơi, em muốn tự học IB nhưng gia đình em không đủ điều kiện để theo các khóa học. Em nên bắt đầu từ đâu?”
Thầy vừa nhận được tin nhắn này từ một học sinh. Và thầy biết, em không phải là người duy nhất đang âm thầm tìm kiếm con đường cho mình, với khát khao được học, được lớn lên, và được đi xa hơn qua giáo dục.

Hôm nay, thầy viết bài này không chỉ cho em – mà cho tất cả những bạn học sinh và các bậc phụ huynh đang trăn trở về chương trình IB (International Baccalaureate), đặc biệt là những em học sinh muốn tự học IB để mở rộng cơ hội du học, nhưng gặp rào cản tài chính.

Tự Học IB – Hoàn Toàn Khả Thi Nếu Đi Đúng Hướng

Đầu tiên, thầy muốn nhắn với em một điều: Tự học IB không dễ, nhưng hoàn toàn khả thi – đặc biệt với những bạn có động lực mạnh mẽ và một kế hoạch rõ ràng.

IB không chỉ là học kiến thức, mà là học cách học, rèn luyện tư duy phản biện, nghiên cứu độc lập và kỹ năng viết học thuật – những điều mà nếu em tự học nghiêm túc, thầy tin rằng em sẽ còn tiến xa hơn rất nhiều bạn đi học trung tâm.

Bắt Đầu Tự Học IB Từ Đâu? – Lộ Trình Từng Bước

1. Hiểu Rõ Cấu Trúc Chương Trình IB

IB bao gồm:

6 môn học: chia theo 6 nhóm (Ngôn ngữ, Nhân văn, Khoa học, Toán học, Nghệ thuật hoặc môn tự chọn khác).
3 trụ cột cốt lõi:
- EE (Extended Essay): bài nghiên cứu 4,000 từ.
- TOK (Theory of Knowledge): học về triết học tri thức.
- CAS (Creativity – Activity – Service): các hoạt động sáng tạo, thể thao và phục vụ cộng đồng.

Em có thể chọn tự học các môn chính như Toán, Lý, Hóa, Sinh, Kinh tế, hoặc Ngôn ngữ – tất cả đều có thể tìm tài liệu và đề thi mẫu online.

2. Sử Dụng Tài Nguyên Học Miễn Phí Chất Lượng Cao

Một số nguồn học trực tuyến uy tín:

IB Documents – Tổng hợp sách giáo trình, đề thi, markscheme.
IB Resources Repository (Reddit) – Nơi các học sinh IB toàn thế giới chia sẻ kinh nghiệm.
Khan Academy – Học Toán, Lý, Kinh tế miễn phí từ cơ bản đến nâng cao.
InThinking.net – Dành cho giáo viên nhưng học sinh giỏi có thể tận dụng để học chuyên sâu.
YouTube: Crack IB, Alex Lee, OSC IB videos – Nhiều video giải đề, giải thích khái niệm.

3. Thi IB Khi Tự Học – Có Khả Thi Không?

Câu trả lời là: CÓ.
Em có thể đăng ký thi với tư cách thí sinh tự do (private candidate) tại một trường quốc tế có giảng dạy IB ở Việt Nam (như ISHCMC, UNIS, SSIS…).

Lưu ý:

Đăng ký sớm (thường trước kỳ thi 6 tháng).
Học đủ môn và hoàn tất EE + TOK để được cấp bằng.
Nếu không cần bằng full IB, có thể thi IB Certificate cho từng môn – đây là lựa chọn thông minh để chứng minh năng lực khi apply đại học.

Niềm Tin Dành Cho Người Chọn Con Đường Khó Hơn

Không có khóa học nào mạnh bằng động lực nội tại. Khi em học vì chính mình, không ai bắt em dậy sớm, cũng không ai cho điểm cao – nhưng chính điều đó sẽ khiến em trưởng thành và trở thành người học độc lập, có tư duy phản biện, và một tầm nhìn quốc tế.

Thầy đã gặp nhiều học sinh như em – và nhiều em đã tự học thành công, thậm chí nhận học bổng toàn phần đi Mỹ, Canada, Nhật hay châu Âu.

Thầy Lưu Quang Nghĩa

Aug 09, 2025