Phân Tích Độ Khó Các Môn AP Phổ Biến Tại Việt Nam- Nhìn Từ Kinh Nghiệm Giảng Dạy Và Dữ Liệu Thực Tế
Lời mở đầu
Các em thân mến,
Dưới đây là bảng xếp hạng 15 môn AP phổ biến nhất với học sinh Việt Nam, dựa trên khảo sát hơn 3.000 học sinh đã từng học và thi. Điểm đặc biệt là bảng này không chỉ dựa vào độ khó cảm nhận mà còn xét đến thời gian đầu tư, khả năng tự học, và độ khó đạt điểm cao – tất cả đều là những yếu tố cực kỳ thực tế mà các em cần cân nhắc khi chọn môn AP.
Dưới góc nhìn của một người đã trực tiếp giảng dạy và cố vấn học sinh thi AP nhiều năm, thầy muốn phân tích chi tiết hơn về từng nhóm môn, để các em có thể lựa chọn và lên kế hoạch học tập cho hợp lý. Lưu ý là thầy không dạy tất cả các môn, nhất là các môn "Anh Văn" – là thầy chịu 😂, nhưng nhờ đồng hành cùng các bạn Tutor thầy cũng đánh giá sơ bộ.
Nhóm môn rất khó – Đòi hỏi tư duy sâu, kiến thức chuyên sâu, và kỷ luật học tập
AP Hóa học (Chemistry)
Môn này có độ khó trung bình 7.4/10 – một con số phản ánh đúng thực tế: AP Chemistry không chỉ yêu cầu học sinh nắm vững kiến thức hóa học đại cương mà còn cần xử lý tốt các bài tập tính toán, phản ứng, đồ thị và đặc biệt là các dạng bài tự luận giải thích hiện tượng. Điều khiến môn này trở nên “ngốn sức” là vì thiếu thí nghiệm thực tế, việc tự học càng khó hình dung và khó nhớ sâu. Trong lớp, thầy từng chứng kiến nhiều học sinh chăm chỉ vẫn gặp khó khăn nếu không luyện thường xuyên các câu hỏi tự luận. Đặc biệt, đề AP Chem đòi hỏi khả năng phân tích – tức không chỉ biết "công thức gì", mà còn phải lý giải "vì sao" và "trong điều kiện nào". Đây không phải là môn dành cho những ai chỉ muốn học để qua, mà dành cho các bạn thực sự có hứng thú với khoa học tự nhiên, nhất là các bạn định theo Y sinh, Kỹ thuật, STEM.
AP Vật lý 1 – Đại số (Physics 1)
Với điểm độ khó 7.2/10, đây là một trong những môn bị đánh giá là “rất khó”, không phải vì phần toán phức tạp – mà vì cách ra đề của AP. Các câu hỏi trắc nghiệm và tự luận trong Physics 1 thường yêu cầu học sinh suy luận hiện tượng vật lý, mô tả thí nghiệm, và giải thích định tính, thay vì chỉ áp dụng công thức. Mức điểm trung bình toàn cầu rất thấp (~2.5/5), chỉ khoảng 8% đạt điểm 5, cho thấy đây là môn mà nhiều bạn... “học hoài vẫn sai”. Thầy từng thấy nhiều học sinh làm tốt các dạng bài tập cơ bản nhưng lại thất bại trong phần phân tích thí nghiệm – đây là điểm khác biệt lớn giữa học phổ thông truyền thống và bài thi AP. Nếu các em không có nền tảng logic vững và không luyện đề một cách có chiến lược thì rất khó đạt điểm cao. Tự học môn này càng khó hơn nếu không có người hỗ trợ giải thích các hiện tượng phức tạp.
AP Văn học Anh (English Literature & Composition)
Đây là môn "gây sợ hãi" với nhiều học sinh Việt Nam vì rào cản ngôn ngữ và yêu cầu học thuật cao. Các em phải đọc thơ, kịch, văn xuôi cổ điển bằng tiếng Anh – vốn đã khó, lại còn phải phân tích, cảm nhận, và viết bài luận bình giảng. Bài thi gồm ba bài luận trong hai tiếng – mỗi bài yêu cầu học sinh phải viết như một người “phê bình văn học trẻ tuổi”. Thầy đã đọc nhiều bài viết của học sinh, và điểm yếu thường nằm ở phần phân tích không đủ sâu, hoặc dùng từ chưa sắc sảo. Môn này không chỉ cần vốn từ tốt, mà còn phải quen với văn phong văn học học thuật. Nếu chưa từng luyện viết hoặc không có ai sửa bài, việc tự học gần như không hiệu quả. Với độ khó 7.3/10, AP Literature hoàn toàn xứng đáng nằm trong nhóm khó nhất – trừ khi em có đam mê với văn chương, còn không thì nên cân nhắc kỹ.
Nhóm môn khá khó – Không đúng phương pháp sẽ rất dễ bị “ngộp”
AP Sinh học (Biology)
Môn này không có các phép tính phức tạp như Hóa hay Vật lý, nhưng lại "bội thực" kiến thức. Từ cơ chế tế bào, chuyển hóa năng lượng, di truyền học cho tới sinh thái – học sinh phải nhớ rất nhiều quá trình, thuật ngữ và mối liên hệ sinh học. Điểm đặc biệt là đề AP Bio không chỉ kiểm tra kiến thức thuộc lòng mà còn yêu cầu giải thích, phân tích dữ liệu, vẽ biểu đồ, tức là kỹ năng khoa học thực sự. Với độ khó 6.4/10, đây là môn mà nếu các em không có phương pháp học hệ thống, không luyện đề đều đặn thì rất dễ "học trước, quên sau".
AP Vật lý 2 – Đại số (Physics 2)
Mức độ khó chỉ xếp sau Physics 1 một chút (6.7/10), nhưng bù lại nội dung của Physics 2 đi vào các khái niệm vật lý hiện đại hơn như điện từ, quang học, nhiệt học, dòng chất lỏng,... Các em nào đã vượt qua được Physics 1 thì sẽ thấy môn này dễ chịu hơn, nhưng vẫn cần cẩn thận vì cấu trúc đề và tư duy cần thiết là tương tự. Một số học sinh nghĩ rằng "đã học 1 thì 2 là chuyện nhỏ", nhưng nếu không ôn nghiêm túc – rất dễ bị đánh rớt ngay từ phần trắc nghiệm.
Nhóm môn độ khó trung bình – Học đều, luyện đề là qua
AP Calculus AB & BC (Giải tích)
Hai môn Giải tích này có độ khó khoảng 5.6/10 – tức là không dễ nhưng cũng không quá áp lực nếu em có nền toán khá. AB tương đương Calculus I đại học, còn BC bao trùm thêm cả phần chuỗi, phương trình vi phân cơ bản – nên tất nhiên sẽ nặng hơn một chút.
Tuy nhiên, tỷ lệ đậu môn BC lại rất cao (~80%), lý do là vì học sinh chọn BC thường là những bạn đã rất mạnh về Toán. Nói cách khác, môn này “chỉ trung bình” nếu em có nền tảng tốt – còn với học sinh trung bình hoặc yếu toán thì vẫn sẽ thấy rất khó.
Thầy khuyên: nếu chọn môn này, phải luyện đề đều, giải bài theo từng chủ đề (đạo hàm, tích phân, cực trị…), sau đó mới chuyển sang đề tổng hợp. Mỗi tuần làm ít nhất 1 đề có đồng hồ bấm giờ thì phản xạ mới lên được. Môn này rất phù hợp với các bạn học khối A, hoặc dự định thi vào ngành Kỹ thuật, Kinh tế, Khoa học Máy tính.
AP English Language & Composition (Ngôn ngữ Anh)
Môn này có điểm khó không cao (khoảng 5.2/10), nhưng đạt điểm 5 lại rất khó – chỉ khoảng 9% học sinh làm được. Tại sao lại như vậy? Vì môn này thi viết luận nghị luận tiếng Anh: các em cần đọc – hiểu – phân tích bài báo, bài diễn văn… và viết bài phản hồi có lập luận chặt chẽ, dẫn chứng rõ ràng.
Nội dung không quá “nặng đầu”, nhưng bài làm của học sinh Việt Nam thường bị yếu ở chỗ diễn đạt không tự nhiên, thiếu chiều sâu khi phân tích lập luận. Những em vốn viết tốt tiếng Việt nhưng chưa quen viết văn học thuật bằng tiếng Anh sẽ thấy đây là trở ngại lớn.
Lời khuyên của thầy là: muốn thi tốt môn này, không thể học vẹt. Phải luyện viết hằng tuần, đọc nhiều bài viết hay và học cách tác giả trình bày luận điểm – rồi học theo. Nếu được thầy cô sửa bài thì càng tốt. Đây là môn phù hợp cho các em định theo ngành Xã hội, Luật, Truyền thông, hoặc muốn luyện viết học thuật sớm.
Nhóm môn khá dễ – Phù hợp cho tự học nghiêm túc
AP Statistics (Thống kê)
Với điểm độ khó khoảng 4.9/10, đây là môn được đánh giá là “dễ chịu”, đặc biệt với những bạn không muốn học toán nặng. Stats thiên về hiểu khái niệm và vận dụng thực tế – học sinh phải biết đọc dữ liệu, phân tích kết quả và lý giải bằng ngôn ngữ chứ không chỉ tính toán.
Tuy nhiên, môn này vẫn có “bẫy”: nhiều học sinh bị nhầm lẫn giữa các loại kiểm định giả thuyết, hoặc áp dụng sai mô hình phân phối. Vì vậy, thầy nhắc các em – phải hiểu bản chất mỗi loại bài và luyện các dạng đề thường xuyên thì mới đủ tự tin.
Tốt nhất nên học song song với việc sử dụng máy tính đồ thị và bảng thống kê – để quen cách xử lý dữ liệu giống như khi thi thật.
AP Kinh tế Vi mô và Vĩ mô (Micro & Macroeconomics)
Hai môn này có độ khó tương tự (~4.6–4.9/10) và có thể tự học tốt nếu học sinh có tính hệ thống. Microeconomics nói về cung – cầu, hành vi người tiêu dùng, cấu trúc thị trường; còn Macroeconomics đi vào tăng trưởng, lạm phát, chính sách tiền tệ…
Điểm mạnh là: nội dung rõ ràng, không quá nặng, bài thi logic và ít rào cản ngôn ngữ. Em nào học tốt Địa – Xã hội thường làm rất ổn. Nhưng điểm yếu là: dễ chủ quan nếu học quá “lướt”. Học sinh cần nắm chắc các mô hình đồ thị kinh tế, tập vẽ và giải thích rõ ràng các biến động trên biểu đồ.
Thầy đánh giá đây là hai môn học dễ đạt 3–4 điểm, nhưng muốn lấy 5 thì phải luyện đề kỹ và làm chủ kỹ năng trình bày bằng thuật ngữ kinh tế.
AP Computer Science A (Lập trình Java)
Nếu em đã có nền tảng lập trình cơ bản thì đây là một trong những môn “ăn điểm” dễ nhất. CS A dạy cấu trúc dữ liệu, thuật toán cơ bản qua ngôn ngữ Java – chủ yếu là vòng lặp, mảng, class, phương thức...
Môn này không yêu cầu ghi nhớ, mà yêu cầu thực hành nhiều – nên nếu em chăm code thì kết quả sẽ đến rất nhanh. Câu hỏi thi thường yêu cầu sửa lỗi code, viết đoạn chương trình ngắn – rất sát thực tế.
Nhưng với những bạn chưa từng học lập trình, CS A vẫn có thể là cú sốc ban đầu. Vì vậy, nếu em hoàn toàn mới, hãy học từ đầu một cách chậm rãi, đừng nhảy bài, và nên luyện viết code tay trên giấy, vì thi thật là viết chứ không chạy code trên máy tính.
AP Human Geography (Địa lý Nhân văn)
Đây là môn học dễ tiếp cận vì nội dung gần gũi – học về dân cư, văn hóa, đô thị hóa, phát triển kinh tế, môi trường. Học sinh chỉ cần nhớ mô hình, khái niệm và có ví dụ cụ thể để áp dụng.
Cấu trúc đề thi gồm trắc nghiệm + tự luận ngắn (viết đoạn 3-5 câu) – không đòi hỏi tư duy phân tích sâu như môn Văn, cũng không cần tính toán như Toán – vì vậy phù hợp với các em học khối xã hội, hoặc muốn “lấy thêm một môn điểm 4 nhẹ nhàng”.
Thầy nhấn mạnh: dù được đánh giá “dễ”, nhưng nếu học sơ sài, trả lời thiếu ví dụ hoặc viết luận quá ngắn thì cũng rất khó được điểm cao.
Nhóm môn rất dễ – Lựa chọn hợp lý cho người mới bắt đầu
AP Psychology (Tâm lý học)
Đây là môn dễ học, dễ ôn, dễ hiểu – nhưng không có nghĩa là “thi kiểu gì cũng qua”. Học sinh cần ghi nhớ rất nhiều thuật ngữ (tên thí nghiệm, hiện tượng tâm lý, chức năng vùng não…), hiểu bản chất và biết cách áp dụng.
Thầy đã hướng dẫn nhiều học sinh tự học môn này bằng cách dùng flashcard, đọc giáo trình chính thống và luyện đề trên Quizlet. Quan trọng là em phải siêng đọc – vì nội dung không khó, nhưng nếu không ôn tập đều thì vẫn có thể nhầm lẫn các khái niệm.
AP Computer Science Principles (CSP)
Môn này thiên về “nhập môn công nghệ” hơn là lập trình. Học sinh được học về Internet, bảo mật, dữ liệu, lập trình căn bản (thường là dạng kéo thả hoặc Python đơn giản).
Điểm đặc biệt là có một phần dự án chiếm 30% tổng điểm – nên nếu em làm sớm và đầu tư kỹ cho dự án thì gần như nắm chắc tấm vé qua môn.
Thầy đánh giá đây là môn rất phù hợp để tự học, miễn là em có tính tự giác và sắp xếp thời gian hợp lý.
Kết bài
Lưu Quang Nghĩa
Lưu Quang Nghĩa - Jul 29, 2025
