Đỗ Chuyên Anh Không Cần Luyện Thi — Hành Trình Phi Truyền Thống Của Con Tôi
.png)
Bé nhà mình thi bằng tiếng Anh, đỗ chuyên Nhật dư 7 điểm, dư điểm đỗ tất cả chuyên khác của Chuyên Ngoại Ngữ (CNN).
Con không học lò luyện thi chuyên Anh, không làm các bộ sách/bộ đề luyện chuyên Anh hay các đề thi PET, FCE hay IELTS.
Các phụ huynh vẫn kháo nhau rằng chuyên Anh vốn có tỉ lệ cạnh tranh cao nên nhà nào mà nói “không đi học thêm” hay “không luyện thi” thì chắc hẳn là “Đoàn Di Bom” rồi.
Các môn khác thì mình không dám nói, nhưng ngoại ngữ là lĩnh vực chuyên môn của mình, nên các bố mẹ cứ yên tâm đây không phải là “bom”.
Việc con mình tay bo thi đỗ là quá trình tích luỹ phi truyền thống, chứ không phải “toàn chơi” hay “chỉ học sách giáo khoa”.
Mình viết bài này để chia sẻ với các bố mẹ cách học tiếng Anh phi truyền thống đó, hiệu quả cao tới mức tay bo đỗ được chuyên Anh cùng nhiều lợi ích khác.
Con Mình Đã Học Như Thế Nào?
1. Tiếng Anh Không Phải Là Một Môn Học, Mà Là Công Cụ Để Học Tập
Điều đầu tiên, hầu như con mình chưa từng học tiếng Anh như 1 môn học, chưa từng điền từ vào chỗ trống, chia động từ, viết lại câu, hay chưa từng luyện nói cho hay, “thuyết trình” hay “viết luận” theo 1 cuốn sách nào đó.
Nhà mình cũng không hề đầu tư từ sớm, tới khi con học lớp 2 mình mới bắt đầu dạy con. Bản thân mình là 1 giảng viên và phiên dịch, sử dụng ngoại ngữ ở trình độ cao, nên mình hiểu rõ rằng những nghề kiếm sống bằng ngoại ngữ sẽ sớm thu hẹp lại do sự phát triển của công nghệ.
Ngay từ đầu, mình đã xác định: thay vì học tiếng Anh, con sẽ phải dùng được tiếng Anh như một công cụ; và xác định con không bao giờ vào chuyên Anh, mà phải có những định hướng rõ ràng khác.
Con mình đã có 7 năm học semi-homeschool, tức là học nhiều môn khác nhau bằng tiếng Anh. Con đã hoàn thành gần hết chương trình ELA, các môn KHTN và KHXH cấp 2 của Mỹ. Sau đó, con bắt đầu học chuyên sâu với định hướng Sinh Hoá bằng tài liệu AP và Cambridge A-level.
Con tham gia 2 kỳ World Scholar’s Cup, học 6 lĩnh vực bằng tiếng Anh, học tranh biện bằng tiếng Anh trong 2.5 năm. Hiện mình viết bài này tại một thành phố biển trùng tên với mình, khi đưa con du lịch và tham gia Khanh Hoa Youth Model UN.
Lợi ích: Con sử dụng authentic and academic English trong nhiều năm, giúp vốn từ rộng, hiểu và dùng được nhiều cấu trúc phức tạp, hình thành năng lực viết luận dù chưa từng học khoá viết luận nào.
Dù ngữ âm còn “Vinglish”, mình chọn ưu tiên tư duy bậc cao hơn là phát âm hoàn hảo. Tranh biện và các hoạt động phân tích, suy luận đã giúp con làm tốt các câu hỏi logic trong đề thi chuyên.
2. Tiếng Anh Là Công Cụ Để Giải Trí
Con mình giải trí hoàn toàn bằng tiếng Anh: nhạc, phim, sách, blog thời trang, make-up tutorial...
Điều này giúp thế giới giải trí của con phong phú hơn, đồng thời củng cố khả năng tiếng Anh.
Nhờ kết hợp tiếng Anh với sở thích và học tập, cộng với kỹ năng tự học từ semi-homeschool, con vẫn có thời gian ngủ đủ, chơi nhạc, tập thể thao, đạt thủ khoa Sinh học cấp thành phố, và luôn giữ điểm tiếng Anh top đầu lớp.
3. Rèn Luyện Thói Quen Đọc Sách
Mình xây dựng thói quen đọc sách từ nhỏ, và toàn bộ sách đều bằng tiếng Anh.
Con đọc xong Razkids hồi lớp 4, sau đó đọc Achieve3000, và đủ loại sách từ khoa học, triết học, tâm lý đến tiểu thuyết kinh điển.
Ngay cả giai đoạn các bạn cày đề đến khuya, con vẫn đọc tiểu thuyết của Thomas Harris và ngủ lúc 10 rưỡi.
Việc đọc sách dày và đa dạng giúp con trau dồi vốn từ, diễn đạt mạch lạc, và tự học hiệu quả.
Ba Câu Hỏi Cần Nghĩ Khi Quyết Định Luyện Thi Chuyên
a) Luyện Thi Có Chắc Sẽ Đỗ Chuyên?
Không có lò luyện nào đảm bảo 100%. Tỉ lệ chọi luôn cao, học sinh trượt nhiều hơn đỗ.
Nếu trượt, con nhận lại được gì ngoài chút kiến thức tiếng Anh?
b) Con Phải Đánh Đổi Gì Khi Luyện Thi Chuyên?
Nhiều bạn luyện thi chuyên Anh từ lớp 6, bỏ thời gian cho sở thích cá nhân, thể thao, kỹ năng mềm.
Hầu hết thời gian là Toán – Văn – Anh.
Ít bạn chuyên Anh đọc hết tiểu thuyết kinh điển nguyên tác hoặc tham gia tranh biện ở mức sâu.
Nếu được rèn luyện theo cách khác, các em có thể tỏa sáng hơn.
c) Nếu Không Đỗ Chuyên Hay Trường Mơ Ước Thì Sao?
Không sao cả. Có nhiều con đường để thành công.
Học sinh không chuyên Anh vẫn có thể giỏi tiếng Anh nếu thời gian đó được dùng để học kỹ năng dài hạn, trải nghiệm xã hội, và hướng nghiệp.
Chiến Lược Của Gia Đình Mình
Năm cuối cấp, con học thêm rất ít: 1 buổi Toán/tuần trước thi 3 tháng, 6 buổi Văn trước kỳ thi.
Con vẫn ngủ đủ, tự lập kế hoạch cho các dự án cá nhân, bao gồm xây dựng website và cộng đồng học tập KHTN cho học sinh tự học.
Việc con tìm hiểu ngành nghề và định hướng từ 14-15 tuổi quan trọng hơn nhiều so với việc đỗ một trường nào đó.
Lời Khuyên Cho Phụ Huynh Có Con Đầu Cấp 2
-
Tăng cường mua sách và tài liệu hay thay vì chỉ luyện đề.
-
Tìm lớp học khuyến khích tư duy mở, thay vì bài tập điền chỗ trống.
-
Hướng con tới việc sử dụng tiếng Anh để học tập và giải trí thay vì chỉ phục vụ một kỳ thi.
Khi đó, nhiều cơ hội hơn sẽ mở ra trước mắt con.
P/S: Con mình đam mê tự nhiên và sắp tới sẽ học chuyên Sinh Ams, không phải CNN. Dự án ấp ủ cả năm nay của con sắp trình làng, hy vọng sẽ nhận được sự ủng hộ và lan tỏa từ mọi người.
Aug 09, 2025
