CHƯƠNG TRÌNH PHỔ THÔNG ONLINE NÀO TỐT?
Sáng nay mình vừa mở mắt ra đã đọc được tin nhắn cô Nguyen Huyen hỏi chương trình phổ thông online nào tốt? Mình phải hẹn viết hẳn một bài để trả lời, chứ khó có thể trả lời qua loa, sơ sài được.
Muốn trả lời câu hỏi của cô Huyền, trước hết mình phải đề cập tới đối tượng và mục tiêu học chương trình phổ thông online. Theo mình những người tìm đến các chương trình phổ thông online thường có các mục tiêu sau:
- Các bạn có năng khiếu, khả năng, định hướng đặc biệt, học phổ thông online để có thời gian tập trung cho thiên hướng.
- Các bạn có nhu cầu đặc biệt, chẳng hạn như có tăng động giảm chú ý, tự kỷ, có chứng khó đọc hay một khuyết tật nào đó, học phổ thông online để dễ điều chỉnh theo nhu cầu và năng lực cá nhân.
- Các gia đình bất mãn với nền giáo dục công lập, muốn con không phải học kiểu nhồi nhét, áp lực, quá chú trọng thi cử và điểm số của Việt Nam.
- Các bạn không có điều kiện học trường quốc tế, nhưng muốn tiếp cận với chương trình phổ thông Anh, Mỹ để học được kiến thức, tư duy rộng mở, hoặc đơn thuần chỉ để tăng cường tiếng Anh.
Trong 4 đối tượng với 4 mục tiêu nói trên, nhóm 1, 2, 3 cần lấy bằng tốt nghiệp phổ thông online để có thể học tiếp lên cao. Nhóm 4 khá đông và thường học song song cả chương trình Việt Nam và online, nhưng không nhắm lấy bằng tốt nghiệp phổ thông Anh, Mỹ.
Nếu gia đình có điều kiện, bố mẹ có trình độ, có thể kèm con từ tiểu học thì mình giới thiệu chương trình Evan Moor. Trong các chương trình homeschool thì mình thấy Evan Moor là hay nhất, từ mục tiêu học tập, chương trình, đến thiết kế bài giảng, bài tập, và giao diện, minh họa. Con mình học Evan Moor từ lớp 3 tới lớp 6, và mình nhớ họ cũng chỉ có tới lớp 6 thôi. Có điều Evan Moor đòi hỏi cha mẹ phải dành khá nhiều thời gian để kèm sát. Mà thực ra các bạn nhỏ tiểu học thì học chương trình nào cha mẹ cũng phải kèm sát thôi. Bây giờ ở Việt Nam cũng có rất nhiều sách vở của Evan Moor nên nhiều phụ huynh cũng biết tới nhà xuất bản này rồi.
Lựa chọn khá hiển nhiên và phổ biến ở Việt Nam là các bạn học Acellus để lấy bằng phổ thông Mỹ, vì Acellus có học phí chỉ 25 đô/tháng, năm lớp 12 thì học phí là 79 đô/tháng. Acellus khá dễ sử dụng, nhưng chỉ học một chiều, không có tương tác, sau mỗi bài học ngắn từ 7 tới 15 phút sẽ có quiz để kiểm tra kiến thức, nhưng ở mức khá bề mặt vì chỉ dùng câu hỏi trắc nghiệm thôi. Acellus có bài tập tự luận nhưng cha mẹ phải tự chấm và chữa bài cho con. Acellus có chấm bài bằng AI, nhưng chưa tiến hóa tới mức thay thế cho con người được.
Dù mình làm việc ở nhà tới 70% thời gian và con lớp 8 đã phải cần tự học, nên sau khi né mãi, né hoài, mình đành chấp nhận dùng Acellus. Nếu con nghe video rồi xem lại phần lesson notes cũng đủ hệ thống những kiến thức căn bản. Muốn phát triển các kỹ năng tư duy cao hơn thì phải tìm cách khác, không thể dựa hoàn toàn vào Acellus được.
Thực chất mình không kỳ vọng con giỏi toàn diện, nên lớp 8 chỉ đầu tư thời gian giúp con làm các bài tự luận môn viết và social studies. Lên lớp 9, các môn khó hơn hẳn. Khoa học và toán là mình chịu rồi đấy. Mình bảo mẹ chỉ hỗ trợ bài viết được thôi, ngay cả social studies mẹ cũng chỉ thảo luận được những chủ đề rộng, chứ những chủ đề hẹp về lịch sử, địa lý là mẹ chịu. Cha mẹ siêu nhân thì may ra mới đủ trình độ để dạy con cấp 3 một cách toàn diện cả các môn tự nhiên và xã hội.
Con mình thích Computer Science thì mình yêu cầu học toán và lý tử tế. Riêng Computer Science thì con tự học rất nhiều trong 8 năm qua, ngoài chương trình Acellus, con học riêng với mentor, chương trình thửa riêng theo sở trường, điểm mạnh, điểm yếu của con.
Cái hay của Acellus là sự thuận tiện, linh hoạt, không bị gò vào một thời gian cố định. Gia đình và con có thể liệu cơm gắp mắm vì có rất nhiều lựa chọn môn học, có thể điều chỉnh theo trình độ, thiên hướng của con. Học Acellus cũng không bị mất thời gian cà kê, nên hiệu suất về mặt thời gian là ổn, nhất là các bạn khó tập trung lâu.
Học Acellus với mức độ chăm chỉ vừa phải, chỉ cần 3h học kiến thức và làm bài tập, thực hành mỗi ngày, lớp 12 cần khoảng 4h học mỗi ngày, thì một đứa trẻ có trí lực bình thường 16 tuổi đã có thể hoàn thành chương trình phổ thông. Nhiều bạn học Acellus có thể tốt nghiệp lúc 16 tuổi.
Chương trình phổ thông mà mình luôn nhiệt tình giới thiệu là Khan Academy. Đây là tổ chức phi lợi nhuận, cung cấp chương trình phổ thông online MIỄN PHÍ, vì được nhiều tỷ phú chống lưng, trong đó có Bill & Melinda Gates, Elon Musk... Cá nhân mình đã học một số môn như Lịch sử Thế giới và Kế chuyện cùng các nhà làm phim Pixar và thấy nội dung và cách trình bày tốt.
Khan có từ Khan Kids cho các bé từ 2-3 tuổi đã có thể làm quen với tiếng Anh, lên tới phổ thông. Khan Academy có khá nhiều môn AP, bạn học sinh trường công nào muốn học các môn AP để có hồ sơ cạnh tranh khi đăng ký vào các trường đại học Mỹ cũng có thể học miễn phí trên Khan. Khan cũng có các lớp luyện thi SAT. Theo dữ liệu của Khan, cứ luyện 20 giờ trên Khan là bạn có thể tăng điểm số SAT lên 115 điểm.
Con mình học Acellus nhưng lúc luyện thi AP cũng lên Khan học. Nó nói bài giảng trên Khan dễ hiểu, khi nó làm bài sai thì được Khan giải thích vì sao sai. Đây là điểm mà Khan Academy làm tốt hơn Acellus. Tuy nhiên mình vẫn không hiểu vì sao Khan Academy chưa chuẩn hóa để có accreditation và thể cấp bằng tốt nghiệp phổ thông Mỹ như Acellus.
Khan Academy đã và đang được tổ chức phi chính phủ The Vietnam Foundation vận động đưa vào tích hợp trong chương trình phổ thông ở Việt Nam. Mình được biết cũng có một số trường ở các tỉnh thành đã triển khai và tích hợp chương trình Khan Academy, ngon, bổ và miễn phí. Mình thích hình thức tích hợp này nhất ấy.
Mình cho con thử Edmentum từ lâu rồi thì thấy tài khoản khó dùng cho con, mẹ khó xem được tiến độ, chất lượng con học. Có lẽ hồi đó mình mua tài khoản qua bên thứ ba, họ không cho mình tài khoản phụ huynh nên mình rất khó chịu mỗi khi cần hỗ trợ con học.
Gần đây có một số đơn vị khác triển khai chương trình Mỹ online kiểu hybrid, tức là vừa học online, vừa có tương tác, nhưng mình chưa thấy đơn vị nào làm thật tốt để đáp ứng được các bạn chỉ hoàn toàn homeschool. Nếu xác định học thêm, bổ trợ thôi thì cũng nên cân nhắc chương trình nào thực chất, hiệu quả về mặt thời gian, công sức con bỏ ra.
Lúc cần cho con homeschool, mình cũng ngó vào Worsley Hall Oxford và Cambridge Homeschool gì gì đó để cân nhắc cho con học lấy A level của Anh, học phí mình nhớ cỡ 5000 đô/năm vì hai chương trình này cũng có tiếng, mà cần mẹ kèm rất sát thì con mới học được.
Nisai là một công ty ở Anh đã triển khai chương trình Cambridge online ở Việt Nam được vài năm nay. Ban đầu mình cũng rất hứng thú với Nisai, vì lớp học nhỏ, có giáo viên chấm bài cho học sinh, nhưng sau khi dự giờ một vài buổi, mình thấy Nisai không phát huy được lợi thế của lớp học nhỏ, mức độ tương tác trong lớp học rất thấp, nên mình đã không cho con học Nisai.
Câu hỏi mà nhiều cha mẹ lo lắng là homeschool thì con có học lên đại học ở Việt Nam được không, có du học được không? Mình có thể trả lời chắc chắn là có nhé. Mình đã biết nhiều bạn chỉ có bằng phổ thông homeschool mà vào học đại học ở Việt Nam hoặc du học. Con mình cũng chỉ có bằng tốt nghiệp phổ thông Mỹ của Acellus và năm nay nộp hồ sơ ở Hà Lan đã được 4 trường đại học gửi conditional offer. Con cần nộp điểm 4 môn AP, nhưng được miễn không cần phải nộp điểm IELTS hay TOEFL luôn. Con của mẹ Nguyễn Thị Hồng Liên cũng học song song chương trình Việt Nam và Mỹ, nhưng đã lấy được bằng tốt nghiệp phổ thông Mỹ lúc con mới học xong lớp 11 Việt Nam. Con nghỉ học lớp 12 để gap year và tập trung nộp hồ sơ du học, và đã được nhiều trường ở Mỹ và Úc cấp hỗ trợ tài chính và học bổng bán phần.
Mình đã cho con học homeschool như giải pháp tình thế thôi, chứ mình không khuyên các cha mẹ cho con homeschool toàn thời gian nhé. Dù cha mẹ có cố gắng để con có giao tiếp xã hội thế nào thì vẫn luôn cảm thấy thiếu hụt. Nhưng nếu con bạn ở trong nhóm 1, 2, 3 mà mình nhắc tới ở trên thì các chương trình phổ thông online cũng là một giải pháp hữu ích. Nhờ homeschool mà trong mấy năm qua mình có thể tha lôi ông con từ Wellington về Hội An, Eco Park, Đà Lạt, Sài Gòn, Rotterdam, mỗi năm đều có thể thực hiện 2-3 chuyến đi phượt lên rừng, xuống biển, mỗi chuyến đi 2-3 tuần liền.
TEXVN tham khảo từ nguồn Nguyễn Yến Khanh
Nguyễn Yến Khanh - Jul 26, 2024
